चीन र दक्षिणएसियाका चार विदेश मन्त्रीहरूले गरे महत्वपूर्ण संकेत
जुलाईकाे अन्तिम साता चीन, अफगानिस्तान, पाकिस्तान र नेपालका परराष्ट्र मन्त्रीहरूले काेराेना निमाेनिया महामारीको बारेमा प्रतिक्रिया दिन एउटा भिडियो सम्मेलन गरे। यो बैठक चीनले आरम्भ गरेको थियो र तीन देशबाट सकारात्मक प्रतिक्रिया र समर्थन प्राप्त भएको थियो।
चार पक्षले पूर्ण रूपले विचार आदानप्रदान गरेका छन् र काेराेना निमाेनिया महामारी विरुद्ध संयुक्त रूपमा लड्नका लागि महामारीविरोधी सहयोगलाई सुदृढ पार्ने र आर्थिक र सामाजिक विकासको पुनर्स्थापनाको बारेमा व्यापक सहमतिमा पुगेका छन्। चीन, अफगानिस्तान र पाकिस्तानका परराष्ट्र मन्त्रीहरूले अहिलेसम्म तीन पटक वार्ता गरेका छन्। यसपटक नेपाल पनि सामेल भएको छ र चार विदेश मन्त्रीहरूले पहिलो पटक बैठक बोलाएका छन्। यो बैठकले देखाउँछ कि चीनले आफ्ना छिमेकीहरू विशेष गरी दक्षिणपश्चिमलाई ठूलो महत्त्व दिन्छ। चीनको दक्षिण पश्चिममा महत्वपूर्ण छिमेकीको रूपमा तीन देशहरू दक्षिण पश्चिममा साझा भविष्यको साथ एक समुदायको निर्माणको लागि विशेष महत्त्वको छन्।
विशेष गरी चीन र नेपालबीच मैत्रीपूर्ण आदानप्रदानको लामो इतिहास रहेको छ। चीन र नेपाल सबै मौसमका रणनीतिक सहकार्य र साझेदारी दोहोर्याउन आवश्यक छैन। हालका वर्षहरूमा चीनले संयुक्त राष्ट्र संघ र अन्य अवसरहरूमा सक्रियताका साथ बोलेको छ।
चीनले अफगानिस्तानमा शान्ति र स्थायित्वको बहालीलाई बढावा दिन र आर्थिक पुनर्निर्माणलाई प्रोत्साहित गर्न रचनात्मक भूमिका खेल्दै आएको छ। दक्षिण एसियामा महामारीको बिरूद्धको लडाईको वर्तमान मुख्य बिन्दुमा चीनले उत्तरदायी शक्तिको रूपमा चीनको भूमिका प्रदर्शन गर्न यो बैठक आयोजना गर्ने प्रस्ताव राख्यो। यो बैठकले महामारी सम्बन्धी सहयोगमा ध्यान केन्द्रित गर्यो र चीनले चार देशबीचको सहयोगलाई सुदृढ पार्न चार प्रस्ताव राख्यो। एउटा महामारी विरुद्धको लडाईमा सहमति जुटाउने, दोस्रो क्षेत्रीय संयुक्त रोकथाम र नियन्त्रण सहयोग गर्ने, तेस्रो महामारी र खोपमा सहयोग बढाउने, चौथो पश्चिमी महामारीको सुधारलाई बढावा दिने र आर्थिक विकास।
हालको महामारी अझै पनि विश्वभरि फैलिरहेको छ, र यी चार पहलहरूले तत्काल चुनौतीहरूको सामना गरिरहेका छन्। अफगानिस्तानले अहिलेसम्म शान्ति र स्थायित्व प्राप्त नगरेको चुनौतीहरूको सामना गर्नु परेको छ, जुन अन्य देशहरूले महामारीको बिरूद्ध लड्न अनुभव गरेका छैनन्। महामारीको प्रभावमा नेपालको अपेक्षाकृत कमजोर राष्ट्रिय अर्थतन्त्रलाई तुरुन्त समाधान गर्नु आवश्यक छ। पाकिस्तानमा पुष्टि भएका घटनाहरूको संख्या 28०,००० पुगेको छ। आफ्ना छिमेकीहरूका कठिनाइहरूको सामना गर्दै, चीन राम्रो र छिमेकीहरूसँग साझेदारीमा जोड दिदै राम्रो छिमेकी, शान्तिमय र समृद्ध भएकोमा जोड दिन्छ। जिम्मेवार ठूलो शक्तिको कूटनीतिक शैली प्रदर्शन गर्दछ। बैठकमा चीनले चिनियाँ खोप प्रयोग गरिसकेपछि यो विश्वव्यापी सार्वजनिक उत्पादन हुने र तीन देशहरूमा खोपको उपलब्धता बढाउने कुरा दोहोर्यायो। चीन, अफगानिस्तान र पाकिस्तानले यसको सराहना गरेको छ र यो महामारी विरुद्धको लडाईमा चीनसँगको सहयोगलाई निरन्तर निरन्तरता दिनेछ भनेर व्यक्त गरेको छ।
महामारीको उत्तरमा भएको चीन-दक्षिण एसिियाली विदेशमन्त्रीहरूको बैठक पश्चात युगमा संस्थागत व्यवस्था हुने अपेक्षा गरिएको छ। उक्त बैठकले “बेल्ट र रोड” को निर्माणलाई बढावा दिने, चीन-पाकिस्तान आर्थिक कोरिडोर र ट्रान्स हिमालयन त्रिमितीय अन्तर-कनेक्शन नेटवर्कको कागजातबारे छलफल गर्ने, अफगानिस्तानमा चीन-पाकिस्तान आर्थिक कोरिडोरको विस्तारलाई समर्थन गर्ने र क्षेत्रीय अन्तरसम्बन्ध सञ्जालको निर्माण गर्ने प्रस्ताव राख्यो। सहयोग एजेन्डाले देखाउँदछ कि चीन र दक्षिण एसियाका चार देशहरूबीच सहयोगको दायरा फराकिलो हुनेछ र विकासको सम्भावना आशावादी छ।
